‘Warme dagen voor Kerst’
Terwijl het morgen voor jullie de kortste dag is, hebben wij de langste. Jullie hebben alvast de donkere dagen voor Kerst en hopelijk inclusief wat kou en misschien zelfs wat sneeuw. Wij puffen omdat het hier ‘s morgens rond acht uur al zo’n 28 graden is en het kwik verder oploopt tot zo’n graad of 38. De Kerststemming zit er bij ons danook nog niet echt in.
Gelukkig hebben Charles en Monica, de eigenaresse van Mousebird, een kerstboom opgezet en hangen hier en daar wat kerstversieringen. Voor mij mag het allemaal niet baten... ik heb meer een zomervakantie gevoel met het ideee dat ik over een week of vier weer moet werken.. Dat laatste is het enige dat klopt!
De laatste dertien dagen zijn we onderweg geweest. Nadat Nigel en Tomo ons in Tsumeb hebben afgezet, hebben we drie tochten gemaakt.
De eerste tocht met Jannie, de Namibier van Duits-Nederlandse afkomst ging door het woestijn en semiwoestijngebied van Koako. Zes dagen lang hebben we de prachtigste dieren gezien. Daar ik geen expert ben op het gebied van flora en fauna, zal ik jullie niet vermoeien met de namen van al die schepsels.
Onderweg hebben we een bezoek gebracht aan een dorp van de Himba-people. Deze mensen leven van hun koeien en geiten. Vee is erg belangrijk en speelt danook een grote rol in hun dagelijks en spiritueel leven. De vrouwen van de Himba’s maken zichzelf mooi met een combi van een rode kleurstof en boter. Deze kleurstofmengsel wordt aangebracht over het hele lichaam en blijft daar zo’n vijf maanden. Men wast het niet af met water maar met een speciale mix van water en een boomblad.
De meiden en jongens trouwen al vroeg. Rond hun negende! De ouders zoeken de bruid uit, dan gaat men trouwen maar de dame in kwestie gaat weer terug naar haar ouderlijk huis en blijft daar totdat ze volwassen is (oftewel haar eerste menstruatie heeft).
Mannen en vrouwen hebben gescheiden huizen en de man nodigt een van zijn vrouwen uit voor de nacht. De jongens dragen een speciaal kapsel dat lijkt op een plate hanekam. Om het stofvrij te houden hebben ze er een lapje omheen gemaakt.
De kleurenmengsels zijn erg belangrijk voor de Himba’s. Vele vrouwen zijn danook bezig me het malen van een rode steen om zo het poeder te verkrijgen. Het mensgsel wordt bewaard ion een speciale koker. Deze koker bestaat uit twee delen en in het tweede deel zit een soort van parfum. Dit parfum wordt gemaakt van boomschors en boter. Getrouwde vrouwen gebruiken dit en smeren het in een dikke laag meestal rondom hun nek.
De kleding van de Himbavrouwen bestaat uit een leren rokje, gemaakt van koeienleer en veel sieraden. Men draagt geen topje. Aan de haardracht kan men zien of de vrouw getrouwd is, ze dragen hun rood gemaakte haren opgestoken met behulp van een soort van leren kapje. De kleding en de haren zijn natuurlijik ook rood.
Door het gebruik van deze rode kleurstof, is eigenlijk alles in het dorp rood. De sieraden die gemaakt zijn van ijzer krijgen na een tijdje dezelfde rode kleur als de rokjes en de huid. Ook de mannen dragen een soort van kilt maar deze is gemaakt van stof en is niet roodgekleurd.
De Himba’s houden vast aan hun eigen tradities en geloof. Voorvaderverering is erg belangrijk. Elke avond wordt het heilige vuur aangestoken om contact met de gestorven voorouders te vergemakkelijken. Het dorp wordt gerund door een stamhoofd, meestal altijd een man. Als de stamhoofd sterft dan wordt hij begraven in een leren vel. Zijn naasten slachten eerst een koe en prepareren de huid waarin hij wordt begraven. Z|ijn weduwe (de eerste vrouw) mag een jaar lang niet uit haar hut komen en wordt dan verzorgd door de rest van het dorp. Het huis van de leider wordt kapot gemaakt. De mannen van het dorp kiezen een nieuwe leider en bouwen een nieuw huis voor hem. Ons dorp had geen hoofd meer en als interim was de eerste vrouw van het stamhoofd aangewezen totdat er een geschikte mannelijke kandidaat gevonden is.
De Himba’s bewaren hun spullen, veelal een soort van zure melk, boter en mais in opslag hutje die dichtgestreken zijn met een cominatie van modder en mest. Het vee is ‘s nacht in de kraal. Vrouwen die menstrueren mogen niet in de buurt van de kraal of het heilige vuur komen. Ze worden verwezen naar speciale hutten en mogen zich gedurende die periode niet bezighouden met berieden van melk, boter en ander eten.
Na ons bezoek aan de Himba’s reden we door het gebied van de Herero’s. De vrouwen van de Herero’s dragen lange, 19e eeuwse jurken en kleurige grote hoofddeksels. De jurken zijn een kopie van de jurken van de vrouwen van Duitse zendelingen die hier in de 19de eeuw het geloof kwamen brengen. Men gebruikt zo’n 12 meter stof voor het maken van zo’n jurk. Ze deden mij heel erg denken aan een bepaalde Surinaamse dracht en aan beelden uit de film ‘Gone with the wind’.
De Herero’s zijn in 1904-1905 in opstand gekomen tegen de Duitse koloniale overheersers. Op grote schaal hebben de overheersers deze mensen bewust de woestijn in gejaagd waar duizenden van hun zijn omgekomen. Men spreekt danook van een ware genocide. Op dit moment zijn er besprekingen tussen Duitsland en Namibie over een vorm van ‘wiedergutmachung’.
Terug gekomen in Tsumeb en na een dagje uitgerust te hebben, zijn we met Dirk, de eigenaar van ‘Mousebird’ op een ‘bushmenland tour’ geweest.
De San (‘Bosjesmensen’) zijn de oudste bewoners van dit gebied en men denkt de oudste van Afrika. Vrijzeker stammen we allemaal af van deze San. De San zien er anders uit dan de rest van de bevolking. Ze zijn lichter van huidskleur en ze zijn veel kleiner. De San zijn jager-verzamelaars. Helaas staat hun cultuur steeds meer onder druk. Ze leven niet alleen in Namibie maar ook in Zuid Afrika en Botswana. Maar veelal vinden regeringen het vervelend dat een deel van hun bevolking als nomaden rondtrekken. Dus worden er ook tal van zaken voor hun verboden, hierdoor wordt het steeds moeilijker om hun cultuur en tradities in stand te houden. Een van de dingen die verboden zijn, is het jagen. Dat is toch wel belangrijk voor een jager-verzamelaar cultuur! Daarnaast geeft men steeds meer gebied aan stammen die leven van veeteelt. Hun koeien en geiten vernielen veelal de voor de San belangrijke planten.
Het dorp Ombili dat wij bezocht hebben, probeert hun cultuur in stand te houden door als een soort van levendige museum geld te verdienen. Als je aankomt dan is er een Engelssprekende gids. Samen met een familie hijsen ze zich in hun traditionele outfit en beginnen met een toer. Tijdens de toer laten ze je zien hoe ze leven/leefden. De kleding is eenvoudig en bestaat uit een leren lendedoek voor de mannen en een leren rok voor vrfouwen. De sieraden zijn veelal gemaakt van struisvogeleieren en hout. Daarnaast heeft men een ‘schilpaddentasje’. Ze eten de schilpad en gebruiken zijn pantser voor het bewaren van medicijnen of parfum.
Aan het begin van de toer liet men ons zien hoe je vuur op traditionele wijze kan maken door een stokje op een stuk hout te wrijven. Nadat het vuur gemaakt was begon de wandeling door het gebied. Telkens moesten we even blijven staan bij een boom of struik. Wij zagen niets maar na enkele minuten werd het duidelijk: de wortels bevatten een knol waar veel water inzat of een blad dat gebruikt kon worden als medicijn of als een soort van aluin voor het versoepelen van leer of er liep een rupsje op dat er giftig was en gebruikt werd voor het maken van een gifgmengsel voor de jacht. Men liet ons talloze vruchten en wortels zien en legde uit wat men er mee kon doen.
Na de uitleg over alle planten vertelde men ons hoe men jaagt. Er worden kleine valsstrikjes gezet om vogels te vangen. Deze stikken wordt van grassen en takjes gemaakt. Voor grotere dieren zoals herten etc, gegbruikt men pijl en boog. De twee jagers liepen zeer voorzichtig rond en afentoe nam men een hand vol stof om te kijken waar de wind vandaan kwam zodat de dieren hun niet konden ruiken. Men maakt pijlen van een rietsoort dat erg taai is. De punten zijn van ijzer en het puntgedeelte kan men losmaken van de rest van de pijl zodat het makkelijk te verwijderen is nadat men het dier heeft geschoten.
Tijdens de toer werd ons al snel duidelijk dat deze mensen in zo’n gebied kunnen overleven omdat ze al duizenden jaren de geheimen van de natuur kennen. Zij leven hier danook al zo’n 23.000 jaar.
Na de wandeling vertelde men iets over hun cultuur en religie. De mannen hebben maar een vrouw. De belangrijkste taak is het overbrentgen van de kennis op de kinderen zodat zij ook in staat zijn om te overleven. Het hoofd wordt gekozen door een raad van mannen maar kan zich later terug trekken.
Na de toer hebben we hun eigenlijke (moderne)dorp gezien. Ze wonen iets verder op en men heeft daar een schooltje waar tot en met de vierde klas lesgegeven wordt (tot zo’n 11 jaar). Wil men verder leren dan moet men naar een andere sdchool die veelal ver weg is. Het onderwijs is in het Engels en niet in hun eigen taal. De twee docenten zijn geen San. Of dit een bedoeling heeft is wat onduidelijk maar het doet het behoud van hun eigen taal en traditie vast geen goed.
Het lokale winkeltje wordt vooramelijk bevoorraad door Dirk. Men verkoopt er producten zoals maismeel (hun belangrijkste voedsel is maispap), olie om mee te koken en tabak. De San houden van hun rokertje. Vroeger rookte men konijnekeutels gemengd met kruiden maar nu is men aan de tabak.
De hutten zijn klein en men heeft weinig to geen bezit. De vrouwen waren druk bezig met het maken van sieraden voor de verkoop aan toeristen. Ze leven aan de rand van een geldeconomie maar hebben weinig toegang tot geld. Het rondleiden van toeristen en de verkoop van sieraden brengt wat geld op maar dat gaat vaak weer op aan producten uit hun winkel.
Al met al een indrukwekkende toer en je krijgt een goed beeld hoe een jager-verzalmelaar heeft geleefd of nog steeds leeft.
Na de toer met Dirk hebben we een driedaagse toer met Jannie gemaakt. Dit keer naar ‘Etosha National Park’. Drie dagenlang dieren gevolgd en opgespoord met als hoogtepunt een groep van 15 leeuwen. Twee mannetjes, vier kleintjes, vier tieners en voor de rest een gemendge damesgroep. Wederom een prachtige toer waar Charles jullie alles over zal gaanvertellen en laten zien aan de hand van zijn prachtige foto’s.
Gelukkig hebben Charles en Monica, de eigenaresse van Mousebird, een kerstboom opgezet en hangen hier en daar wat kerstversieringen. Voor mij mag het allemaal niet baten... ik heb meer een zomervakantie gevoel met het ideee dat ik over een week of vier weer moet werken.. Dat laatste is het enige dat klopt!
De laatste dertien dagen zijn we onderweg geweest. Nadat Nigel en Tomo ons in Tsumeb hebben afgezet, hebben we drie tochten gemaakt.
De eerste tocht met Jannie, de Namibier van Duits-Nederlandse afkomst ging door het woestijn en semiwoestijngebied van Koako. Zes dagen lang hebben we de prachtigste dieren gezien. Daar ik geen expert ben op het gebied van flora en fauna, zal ik jullie niet vermoeien met de namen van al die schepsels.
Onderweg hebben we een bezoek gebracht aan een dorp van de Himba-people. Deze mensen leven van hun koeien en geiten. Vee is erg belangrijk en speelt danook een grote rol in hun dagelijks en spiritueel leven. De vrouwen van de Himba’s maken zichzelf mooi met een combi van een rode kleurstof en boter. Deze kleurstofmengsel wordt aangebracht over het hele lichaam en blijft daar zo’n vijf maanden. Men wast het niet af met water maar met een speciale mix van water en een boomblad.
De meiden en jongens trouwen al vroeg. Rond hun negende! De ouders zoeken de bruid uit, dan gaat men trouwen maar de dame in kwestie gaat weer terug naar haar ouderlijk huis en blijft daar totdat ze volwassen is (oftewel haar eerste menstruatie heeft).
Mannen en vrouwen hebben gescheiden huizen en de man nodigt een van zijn vrouwen uit voor de nacht. De jongens dragen een speciaal kapsel dat lijkt op een plate hanekam. Om het stofvrij te houden hebben ze er een lapje omheen gemaakt.
De kleurenmengsels zijn erg belangrijk voor de Himba’s. Vele vrouwen zijn danook bezig me het malen van een rode steen om zo het poeder te verkrijgen. Het mensgsel wordt bewaard ion een speciale koker. Deze koker bestaat uit twee delen en in het tweede deel zit een soort van parfum. Dit parfum wordt gemaakt van boomschors en boter. Getrouwde vrouwen gebruiken dit en smeren het in een dikke laag meestal rondom hun nek.
De kleding van de Himbavrouwen bestaat uit een leren rokje, gemaakt van koeienleer en veel sieraden. Men draagt geen topje. Aan de haardracht kan men zien of de vrouw getrouwd is, ze dragen hun rood gemaakte haren opgestoken met behulp van een soort van leren kapje. De kleding en de haren zijn natuurlijik ook rood.
Door het gebruik van deze rode kleurstof, is eigenlijk alles in het dorp rood. De sieraden die gemaakt zijn van ijzer krijgen na een tijdje dezelfde rode kleur als de rokjes en de huid. Ook de mannen dragen een soort van kilt maar deze is gemaakt van stof en is niet roodgekleurd.
De Himba’s houden vast aan hun eigen tradities en geloof. Voorvaderverering is erg belangrijk. Elke avond wordt het heilige vuur aangestoken om contact met de gestorven voorouders te vergemakkelijken. Het dorp wordt gerund door een stamhoofd, meestal altijd een man. Als de stamhoofd sterft dan wordt hij begraven in een leren vel. Zijn naasten slachten eerst een koe en prepareren de huid waarin hij wordt begraven. Z|ijn weduwe (de eerste vrouw) mag een jaar lang niet uit haar hut komen en wordt dan verzorgd door de rest van het dorp. Het huis van de leider wordt kapot gemaakt. De mannen van het dorp kiezen een nieuwe leider en bouwen een nieuw huis voor hem. Ons dorp had geen hoofd meer en als interim was de eerste vrouw van het stamhoofd aangewezen totdat er een geschikte mannelijke kandidaat gevonden is.
De Himba’s bewaren hun spullen, veelal een soort van zure melk, boter en mais in opslag hutje die dichtgestreken zijn met een cominatie van modder en mest. Het vee is ‘s nacht in de kraal. Vrouwen die menstrueren mogen niet in de buurt van de kraal of het heilige vuur komen. Ze worden verwezen naar speciale hutten en mogen zich gedurende die periode niet bezighouden met berieden van melk, boter en ander eten.
Na ons bezoek aan de Himba’s reden we door het gebied van de Herero’s. De vrouwen van de Herero’s dragen lange, 19e eeuwse jurken en kleurige grote hoofddeksels. De jurken zijn een kopie van de jurken van de vrouwen van Duitse zendelingen die hier in de 19de eeuw het geloof kwamen brengen. Men gebruikt zo’n 12 meter stof voor het maken van zo’n jurk. Ze deden mij heel erg denken aan een bepaalde Surinaamse dracht en aan beelden uit de film ‘Gone with the wind’.
De Herero’s zijn in 1904-1905 in opstand gekomen tegen de Duitse koloniale overheersers. Op grote schaal hebben de overheersers deze mensen bewust de woestijn in gejaagd waar duizenden van hun zijn omgekomen. Men spreekt danook van een ware genocide. Op dit moment zijn er besprekingen tussen Duitsland en Namibie over een vorm van ‘wiedergutmachung’.
Terug gekomen in Tsumeb en na een dagje uitgerust te hebben, zijn we met Dirk, de eigenaar van ‘Mousebird’ op een ‘bushmenland tour’ geweest.
De San (‘Bosjesmensen’) zijn de oudste bewoners van dit gebied en men denkt de oudste van Afrika. Vrijzeker stammen we allemaal af van deze San. De San zien er anders uit dan de rest van de bevolking. Ze zijn lichter van huidskleur en ze zijn veel kleiner. De San zijn jager-verzamelaars. Helaas staat hun cultuur steeds meer onder druk. Ze leven niet alleen in Namibie maar ook in Zuid Afrika en Botswana. Maar veelal vinden regeringen het vervelend dat een deel van hun bevolking als nomaden rondtrekken. Dus worden er ook tal van zaken voor hun verboden, hierdoor wordt het steeds moeilijker om hun cultuur en tradities in stand te houden. Een van de dingen die verboden zijn, is het jagen. Dat is toch wel belangrijk voor een jager-verzamelaar cultuur! Daarnaast geeft men steeds meer gebied aan stammen die leven van veeteelt. Hun koeien en geiten vernielen veelal de voor de San belangrijke planten.
Het dorp Ombili dat wij bezocht hebben, probeert hun cultuur in stand te houden door als een soort van levendige museum geld te verdienen. Als je aankomt dan is er een Engelssprekende gids. Samen met een familie hijsen ze zich in hun traditionele outfit en beginnen met een toer. Tijdens de toer laten ze je zien hoe ze leven/leefden. De kleding is eenvoudig en bestaat uit een leren lendedoek voor de mannen en een leren rok voor vrfouwen. De sieraden zijn veelal gemaakt van struisvogeleieren en hout. Daarnaast heeft men een ‘schilpaddentasje’. Ze eten de schilpad en gebruiken zijn pantser voor het bewaren van medicijnen of parfum.
Aan het begin van de toer liet men ons zien hoe je vuur op traditionele wijze kan maken door een stokje op een stuk hout te wrijven. Nadat het vuur gemaakt was begon de wandeling door het gebied. Telkens moesten we even blijven staan bij een boom of struik. Wij zagen niets maar na enkele minuten werd het duidelijk: de wortels bevatten een knol waar veel water inzat of een blad dat gebruikt kon worden als medicijn of als een soort van aluin voor het versoepelen van leer of er liep een rupsje op dat er giftig was en gebruikt werd voor het maken van een gifgmengsel voor de jacht. Men liet ons talloze vruchten en wortels zien en legde uit wat men er mee kon doen.
Na de uitleg over alle planten vertelde men ons hoe men jaagt. Er worden kleine valsstrikjes gezet om vogels te vangen. Deze stikken wordt van grassen en takjes gemaakt. Voor grotere dieren zoals herten etc, gegbruikt men pijl en boog. De twee jagers liepen zeer voorzichtig rond en afentoe nam men een hand vol stof om te kijken waar de wind vandaan kwam zodat de dieren hun niet konden ruiken. Men maakt pijlen van een rietsoort dat erg taai is. De punten zijn van ijzer en het puntgedeelte kan men losmaken van de rest van de pijl zodat het makkelijk te verwijderen is nadat men het dier heeft geschoten.
Tijdens de toer werd ons al snel duidelijk dat deze mensen in zo’n gebied kunnen overleven omdat ze al duizenden jaren de geheimen van de natuur kennen. Zij leven hier danook al zo’n 23.000 jaar.
Na de wandeling vertelde men iets over hun cultuur en religie. De mannen hebben maar een vrouw. De belangrijkste taak is het overbrentgen van de kennis op de kinderen zodat zij ook in staat zijn om te overleven. Het hoofd wordt gekozen door een raad van mannen maar kan zich later terug trekken.
Na de toer hebben we hun eigenlijke (moderne)dorp gezien. Ze wonen iets verder op en men heeft daar een schooltje waar tot en met de vierde klas lesgegeven wordt (tot zo’n 11 jaar). Wil men verder leren dan moet men naar een andere sdchool die veelal ver weg is. Het onderwijs is in het Engels en niet in hun eigen taal. De twee docenten zijn geen San. Of dit een bedoeling heeft is wat onduidelijk maar het doet het behoud van hun eigen taal en traditie vast geen goed.
Het lokale winkeltje wordt vooramelijk bevoorraad door Dirk. Men verkoopt er producten zoals maismeel (hun belangrijkste voedsel is maispap), olie om mee te koken en tabak. De San houden van hun rokertje. Vroeger rookte men konijnekeutels gemengd met kruiden maar nu is men aan de tabak.
De hutten zijn klein en men heeft weinig to geen bezit. De vrouwen waren druk bezig met het maken van sieraden voor de verkoop aan toeristen. Ze leven aan de rand van een geldeconomie maar hebben weinig toegang tot geld. Het rondleiden van toeristen en de verkoop van sieraden brengt wat geld op maar dat gaat vaak weer op aan producten uit hun winkel.
Al met al een indrukwekkende toer en je krijgt een goed beeld hoe een jager-verzalmelaar heeft geleefd of nog steeds leeft.
Na de toer met Dirk hebben we een driedaagse toer met Jannie gemaakt. Dit keer naar ‘Etosha National Park’. Drie dagenlang dieren gevolgd en opgespoord met als hoogtepunt een groep van 15 leeuwen. Twee mannetjes, vier kleintjes, vier tieners en voor de rest een gemendge damesgroep. Wederom een prachtige toer waar Charles jullie alles over zal gaanvertellen en laten zien aan de hand van zijn prachtige foto’s.
posted by Charles Roffey and Fred O at 22:46
0 Comments:
Post a Comment
<< Home